sëmundje

Shqip

sëmundje f.

Çrregullim i ndjeshëm ose dëmtim i veprimtarisë së zakonshme në trupin e njeriut a në trupin e kafshëve ose te bimët, për një kohë të shkurtër a për shumë kohë; gjendje e keqe e shëndetit; kund. shëndet. Sëmundje e rëndë (e lehtë, e gjatë). Sëmundje ngjitëse (e trashëgueshme, e bashkëlindur). Sëmundje e shërueshme (e pashërueshme, vdekjeprurëse). Sëmundjet mendore (psikike). Sëmundje të brendshme. Sëmundjet profesionale. Sëmundja e detit. Sëmundjet e kockave (e lëkurës, e zemrës, e mëlçisë). Sëmundjet e fëmijërisë fruthi, lia etj. Sëmundja e hirit (e mykut, e ndryshkut) te bimët. Shenjat e sëmundjes. Ka një sëmundje. Kaloi (hoqi) një sëmundje. Ka (u shfaq, u përhap) një sëmundje. Ia ngjiti sëmundjen. Mori një sëmundje. E zuri (e mbërtheu në shtrat, e vuri poshtë) sëmundja. I ra prapa sëmundjes.
fig. Diçka që pengon, dëmton e prish zhvillimin e rregullt e normal të gjërave; dobësi e rëndë në jetën e brendshme të një njeriu, të një organizate, të një shoqërie etj. Sëmundja e burokratizmit. Sëmundja foshnjore e majtizmit. Sëmundja e egoizmit profesional. Sëmundjet e shoqërisë së vjetër.
fig. Prirje e theksuar për diçka jo të rregullt, ves. E ka sëmundje të flasë pa leje. I është bërë sëmundje. Hiqe atë sëmundje!

Sëmundje e rritjes dobësi ose e metë kalimtare në fillim të zhvillimit të dikujt a të diçkaje. Sëmundja e ligë epilepsia. Sëmundja e sheqerit mjek. shih te SHEQER,~I. Sëmundja e tokës (e hënës) epilepsia.