trashë

TRASHË mb.

1. Që është më i gjerë se zakonisht, që i kapërcen përmasat e zakonshme, që ka trup a vëllim të madh, që e ka prerjen tërthore të madhe; që ka trup më të gjerë se zakonisht, që është i fryrë e i shëndoshë; kund. i hollë. I trashë e i shkurtër. I trashë si fuçi. Dru (shkop) i trashë. Trarë të trashë. Litar i trashë. Me trup (me qafë) të trashë. Me gishtërinj të trashë. Me duar të trasha. Me buzë të trasha. Ka vetulla të trasha. I ka eshtrat (kockat) të trasha.
2. Që ka shumë shtresa a shumë fletë, që nuk është shumë i hollë; që është bërë prej diçkaje jo shumë të hollë, i plotë (për sende të rrafshëta e të shtrira); kund. i hollë. Letër (lëkurë, lëvore) e trashë. Dërrasë e trashë. Xham i trashë. Shtresë akulli e trashë. Libër i trashë. Fletore e trashë. Pallto e trashë. Çorape (perde) të trasha. Mbulesë e trashë. Qilim i trashë. Mur i trashë. Bukë e trashë. Poçeri e trashë.
3. Që ka dendësi më të madhe se lëngjet e zakonshme e që rrjedh ngadalë, që nuk është shumë i lëngshëm; jo i hollë; kund. i hollë. Qumësht (kos) i trashë. Verë e trashë. Lëng i trashë. Naftë e trashë. Gjak i trashë.
4. Që përbëhet nga kokrriza, thërrmija a fije të mëdha, që është i ashpër; jo i imët; kund. i hollë; i imët. Rërë e trashë. Miell (sheqer) i trashë. Kripë e trashë. Ushqim i trashë bar a kashtë që përdoret si ushqim për bagëtinë.
5. fig. Që i kap gjërat me vështirësi, që nuk është i mprehtë, jo i zgjuar; që nuk bëhet me zgjuarsi; i pagdhendur; kund. i hollë. Njeri i trashë.
6. fig. Që është i pahijshëm e nuk përputhet me sjelljen e mirë e të kulturuar; që nuk ka një sjellje të tillë; që ka shije të ulët; që është fyes e bie në sy menjëherë, fyes; kund. i hollë. Fjalë (shprehje) të trasha. Shaka e trashë. Humor i trashë. Trillim i trashë.
7. Që është punuar pa mjeshtëri, pa shije a pa kujdes të veçantë, që është bërë keq a me të meta; kund. i hollë. Punë e trashë. Punim i trashë. Qëndisje e trashë.
8. I ulët, jo i hollë (për zërat e tingujt); kund. i hollë. Zë (tingull) i trashë.
9. Që është i dendur dhe i ngarkuar me lagështirë; i ngjeshur, i shpeshtë dhe jo i tejdukshëm; kund. i hollë. Mjegull e trashë. Re të trasha. Avull i trashë.
10. I ngrohtë, që të zë frymën që është i ngarkuar me pluhur. Erë e trashë.
11. Që përfshin lopët, qetë dhe buajt; që ka të bëjë me kafshët e mëdha ose që merret prej tyre. Bagëtia e trashë gjedhi. Gjah i trashë. Mish i trashë.
12. bised. Pjellor, i majmë. Tokë e trashë. Vend i trashë.
13. bised. I majmë, i dhjamur. Dash (qengj) i trashë.
14. përd. em. sipas kuptimeve 1,5 të mbiemrit (për njerëzit).
15. si em. ~A (e) f. ~A, ~AT (të). Pjesa e trashë e diçkaje; gjë e trashë (edhe fig.). E trasha e kofshës kofshëtrasha. Flet (bluan) të trasha thotë budallallëqe.
Në vija të trasha (të përgjithshme, kryesore) shih te VIJ/Ë,~A. Vret (shet) të trasha (të rënda) shih te VRAS. E ka lëkurën të trashë dikush duron shumë, nuk do t'ia dijë nga asgjë; nuk i bën përshtypje. Ujët e trashë (e madh) euf. jashtëqitja e njeriut, nevoja e madhe. Zorra e trashë anat. shih te ZORR/Ë,~A 1.

TRASHË ndajf.

1. Me prerje tërthore të madhe a me diametër të madh, me gjerësi të madhe; kund. hollë. E tori fillin trashë. E mprehu lapsin trashë.
2. Në pjesë a në fije të trasha, në copa a në rriska të gjera; duke i vënë a duke i hequr një shtresë, a një cipë të trashë; me rroba të trasha; kund. hollë. E grin duhanin trashë. E preu bukën trashë. E leu bukën trashë. E qëroi trashë mollën (dardhën). Nuk vishet trashë.
3. Me kokrriza a me thërrmija të mëdha; jo imët, ashpër; kund. hollë. E bloi trashë misrin (grurin, kafenë).
4. Jo hollë, jo ujshëm (kur del jashtë); kund. hollë. Doli (jashtë) trashë.
5. Pa mjeshtëri, pa shije e pa kujdes, me të meta, jo hollë; kund. hollë. Punon trashë. E ka qepur trashë.
6. fig. bised. Në mënyrë të pakuptueshme ose që kuptohet me vështirësi, me një gjuhë jo të përpunuar, jo në gjuhën letrare; jo në mënyrë të hijshme; rëndë. Flet trashë.

7. bised. Shumë, me bollëk. Ka bërë trashë gruri (misri). Kanë bërë trashë pemët.

Trashë e gjerë gjerë e gjatë. Ra trashë me dikë ra ngushtë me dikë, nuk dinte si të sillet me të, nuk dinte si t'ia dilte mbanë. Bluan (pret) trashë dikush flet pa u menduar, flet pa i kontrolluar fjalët, thotë budallallëqe, bluan të trasha. E çonte trashë dikush ishte në gjendje të mirë ekonomike. E la trashë diçka e la pa prerë, nuk e ndau në pjesë a në copa të vogla. E kaluan trashë diku e kaluan mirë diku (në ndonjë gosti etj.), patën me bollëk për të ngrënë e për të pirë.