shes

Nga Wiktionary

SHES kal.

  • 1. I jap dikujt një mall a një send duke marrë prej tij një shumë parash. Shiste vezë (pula, mollë, gështenja, perime). Shet naftë (krom, hekur, çimento). E shiti shtëpinë (bagëtinë). Shesin forcën e krahut (punëtorët në vendet kapitaliste). Ia shitnin tepricat (e prodhimeve bujqësore) shtetit. E shiti lirë (shtrenjtë). E shiti me humbje. Nuk e shet.
  • 2. edhe fig. keq. Tradhtoj dikë a diçka; ia lë dikujt në dorë për para ose për përfitime të tjera; shkel vlerat më të larta morale për përfitime vetjake. Shitën atdheun (vendin, lirinë, pavarësinë, interesat kombëtare). Shiti nderin. S'e shet veten tek të huajt.
  • 3. fig. keq. Përpiqem ta paraqit dikë a diçka ndryshe nga ç'është në të vërtetë, për t'ia hedhur dikujt, për të mashtruar dikë. E shet një teori si origjinale (si materialiste, si shkencore). E shet veten si të ditur (të zotin, trim). E shet veten si mik. Shiti gjetkë (shitja tjetërkujt) këto! gjej njerëz të tjerë që të të besojnë për këto që thua, se ne nuk na gënjen dot!
  • 4. keq. Ua them të tjerëve, ua jap të tjerëve gjoja si të mirë për t'ua hedhur a për t'u dukur. Shet të trasha thotë fjalë të mëdha për t'u dukur, mburret. Shet pallavra (dokrra, dëngla, përralla) hiqet trim a i zoti para të tjerëve.
  • Të shet e të blen është shumë i zgjuar, është shumë i shkathët e dinak. Shet e nuk blen flet vetë për t'u mbushur mendjen të tjerëve dhe nuk dëgjon fare se ç'thonë ata. Shet dije shet mend, hiqet si i ditur. E shet lart dikush mbahet me të madh, është mendjemadh, e mban hundën përpjetë. Shet mend përpiqet të tregohet më i ditur a më i zoti sesa është, mburret përpara të tjerëve. I shet kastravecë bostanxhiut shih te BOSTANXHI,~U. E shiti lëkurën shtrenjtë u vra pasi e dëmtoi rëndë kundërshtarin, ia pagoi shtrenjtë armiku. Shiti rrobat dhe lëkurën u vu kokë e këmbë në shërbim të dikujt për para a për përfitime të tjera vetjake. E shet sapunin për djathë shih te DJATH/Ë, ~I. E shet shkumën për ajkë shih te SHKUM/Ë,~A. Ia ka shitur shpirtin shejtanit keq. shih te SHEJTAN, ~I. Ta shet ujin e pusit për verë shih te VER/Ë,~A II. Djalli s'ka dele dhe shet lesh shih te DJALL,~I. Shtëpinë shite, shokun mbaje! fj. u. për shokun e vërtetë mos kurse asgjë, miqësia e vërtetë s'ka të paguar. I zoti e shet, tellalli s'e jep fj. u. shih te ZOTI (i).